by Boże Narodzenie to czas, kiedy w wielu domach, w różnych rejonach kraju, panują bardzo podobne zwyczaje. Niekiedy różnią się one szczegółami, ale w wielu przypadkach możemy zauważyć wiele podobieństw. W końcu nie wyobrażamy sobie tego dnia bez choinki, suto zastawionego stołu, kolęd grających w tle czy sianka pod obrusem. Ale warto pamiętać, że nie wszystkie zwyczaje przetrwały – są też takie, które znane są tylko w konkretnym regionie.
O tym wielu zapomniało
Nadal w wielu domach podtrzymywany jest zwyczaj śpiewania kolęd po wigilijnej wieczerzy czy pieczenia pierników w czasie przygotowań do tego dnia. Dodatkowo często można się spotkać z tradycją wspólnego tworzenia ozdób świątecznych czy ubierania choinki. Ale nie każdy już wie, że dawniej domów nie ozdabiało znane nam drzewko, a jedynie gałązka, która była podwieszona przy suficie. Czasami była przyozdobiona, ale nie zawsze.
Dzisiaj pilnujemy, aby podczas Wigilii było dwanaście potraw. Kiedyś ilość potraw zależała od zamożności domu. Im zamożniejszy, tym było ich więcej, jednak zawsze nieparzysta liczba – parzysta miała przynieść nieszczęście domownikom. Co więcej, w tym jednym dniu każdy był sobie równy, a to oznaczało, że służba i parobkowie mogli zasiadać przy stole z panami.
Co powinno wieńczyć choinkę?
Jak już wspomnieliśmy, dawniej zamiast choinki pojawiały się gałązki wieszane na belce przy suficie. Przez pewien czas w przestrzeniach pojawiały się też snopki słomy ustawione w kącie izby. Ostatecznie jednak tę świąteczną walkę zdominowała choinka, która w tej formie została przeniesiona od naszych niemieckich sąsiadów. Chociaż ma ona swój niepowtarzalny urok i zapach, to jednak jeszcze lepiej prezentuje się, gdy jest przyozdobiona. Właśnie dlatego pojawiają się na niej szyszki, szklane bombki, dekoracje z włóczki czy filcu.
Pozostaje jednak pytanie, co zaprezentować na jej szczycie. Niektórzy zostawiają czubek choinki nieubrany. Są też tacy, którzy chcą ją udekorować tak, aby była ona zwieńczeniem dzieła. Czubki na choinkę są różne – jedni wybierają dekoracje, które zakończone są ostrym szpikulcem, inni decydują się na Gwiazdę Betlejemską, bądź aniołka. Ciekawą propozycją może być również założenie kokardy, utrzymanej w tej samej kolorystyce, co reszta ozdób.
Czasami przenosimy je z domu, czasem tworzymy własne
Najczęściej to jak zostanie zwieńczony szczyt choinki, zależy od tego, jakie zwyczaje panowały w domu rodzinnym. Niejednokrotnie wiele pomysłów przenosimy do naszej własnej rodziny. Niejednokrotnie są jednak takie rozwiązania, które próbujemy stworzyć sami. Nawet jeśli w domu rodzinnym nie przygotowywaliście ozdób świątecznych, nie oznacza to, że nie możesz tego zacząć robić z własnymi dziećmi. Jeśli po założeniu własnej rodziny zrezygnujesz z jakiegoś zwyczaju – też nic się nie stanie.
Dawniej w Wigilię nie można było szyć, rąbać drewna, a zamiatając, trzeba było uważać, aby nie robić tego w kierunku drzwi. Wierzono, że w tym dniu nasi zmarli bliscy są z nami i obawiano się, że wykonując te czynności, wyprosi się ich z domu, przyszyje albo się ich uszkodzi. Teraz w to nie wierzymy, ale jednocześnie ciągle w tym dniu pamiętamy o bliskich, czego wyrazem jest, chociażby dodatkowe nakrycie na stole.
